D vitamini yağ ile çözünebilen bir vitamindir ve vücutta kritik rol oynar. Bu kritik rolü yüzünden, koronavirüs (COVID-19) üzerinde bir etkisi olup olmadığına hep birlikte bakalım.
Bu besin özellikle bağışıklık sistemi için önemlidir. Bu yüzden çoğu insanı yeni koronavirüs vakasına karşı D vitamini takviyesi kullanılıp kullanılmaması gerektiğini merak ediyor.
Şuan için koronavirüs için bir tedavi olmasa da sosyal mesafe, hijyen gibi önlemler virüse karşı koruyucu olacaktır.
Ayrıca, bazı araştırmalar sağlıklı D vitamini seviyelerinin bağışıklık sisteminizin de sağlıklı çalışmasına ve genel solunum hastalıklarına karşı koruma sağlayacağını gösteriyor.
Bu makale D vitamininin bağışıklık sistemine nasıl etki edip, koronavirüs gibi hastalıklara karşı koruyucu olup olmadığına değiniyor.
Langya virüsü hakkındaki yazımızı okumak için tıklayın.
D Vitamini bağışıklık sistemini nasıl etkiler?
D vitamini, vücudumuzun enfeksiyon ve hastalıklara karşı ana koruma mekanizması olan bağışıklık sisteminin düzgün çalışabilmesi için gereklidir.
Bu vitamin, bağışıklık tepkisinin desteklenmesinde kritik bir rol oynar. Hem anti-inflamatuar hem de immün düzenleyici özelliklere sahiptir ve bağışıklık sistemi savunmasının aktivasyonu için çok önemlidir (1).
D vitamininin, vücudunuzu patojenlere karşı koruyan T hücreleri ve makrofajlar dahil olmak üzere bağışıklık hücrelerinin işlevini artırdığı bilinmektedir (2).
Aslında, vitamin bağışıklık fonksiyonu için o kadar önemlidir ki, düşük D vitamini seviyeleri enfeksiyona, hastalığa ve bağışıklık ile ilgili bozukluklara karşı artan duyarlılıkla ilişkilendirilmiştir (3).
Örneğin, düşük D vitamini seviyeleri artan solunum hastalıkları riski ile ilişkilidir. Buna, tüberküloz, astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) ile viral ve bakteriyel solunum yolu enfeksiyonları dahildir (4, 5, 6, 7).
Dahası, D vitamini eksikliği düşük akciğer fonksiyonu ile ilişkilidir. Bu da, vücudunuzun solunum enfeksiyonları ile savaşmasını negatif etkiler (8, 9).
ÖZET
D vitamini bağışıklık sistemi için kritik bir vitamindir. Bu besinin eksikliği bağışıklık tepkisinde azalma ve hastalık risklerinde artışa neden olur.
D Vitamini almak COVID-19’a karşı korur mu?
Şu anda, COVID-19’un tedavisi yoktur. D vitamini takviyeleri veya D vitamini eksikliğinin COVID-19’a neden olan koronavirüse yakalanma riski üzerindeki etkisini araştıran hiçbir çalışma yoktur.
Yine de, birkaç çalışma D vitamini eksikliğinin bağışıklık fonksiyonunu etkilediğini ve solunuma bağlı hastalık riskini arttırdığını gösterdi (10).
Buna ek olarak, bazı araştırmalar D vitamini takviyelerinin yine solunum enfeksiyonlarına karşı bağışıklığı geliştirdiğini belirtti.
14 ülkeden 11.321 kişiyi içeren yeni bir inceleme, D vitamini takviyesinin, hem yetersiz hem de yeterli D vitamini seviyelerine sahip olanlarda akut solunum yolu enfeksiyonu riskini azalttığını göstermiştir.
Bu çalışma genel olarak D vitamini takviyelerini kullanmanın en az bir akut solunum yolu enfeksiyonu geliştirme riskini %12 azalttığını göstermiştir. Düşük D vitamini seviyelerini sahip katılımcılarda koruyucu etki en yüksek seviyede olmuştur (11).
Dahası, D vitamini takviyelerinin günlük ya da haftalık küçük dozlarda kullanımı, daha büyük dozda ve zaman içinde kullanıma göre daha etkili (12).
D vitamini takviyelerinin, COVID-19 gibi solunum yolu hastalıkları geliştirme riski en yüksek olan yaşlılarda ölüm oranını azalttığı da gösterilmiştir (13).
Maymun çiçeği virüsü hakkındaki yazımızı okumak için tıklayın.
D Vitamini Eksikliği COVID-19 Riskini Artırır mı?
Ayrıca, D vitamini eksikliğinin “sitokin fırtınası” olarak bilinen bir süreci geliştirdiği bilinmektedir (14).
Sitokinler proteinlerdir ve bağışıklık sisteminin tamamlayıcı parçalarıdır. Hem pro-inflamatuar hem de anti-inflamatuar etkilere sahip olabilirler ve önemli roller oynayarak enfeksiyon ve hastalıklara karşı korunmaya yardımcı olabilirler (15, 16).
Bununla birlikte, sitokinler, belirli koşullar altında doku hasarına da neden olabilir.
Sitokin fırtınası, enfeksiyona veya diğer faktörlere yanıt olarak gerçekleşen pro-inflamatuar sitokinlerin kontrolsüz salınımı anlamına gelir. Bu düzensiz ve aşırı sitokin salınımı, ciddi doku hasarına yol açar ve hastalığın ilerlemesi ile şiddetini arttırır (17).
Çoklu organ yetmezliğinin ve akut solunum sıkıntısı sendromunun (ARDS) ana nedeninin yanı sıra COVID-19’un ilerlemesinde ve şiddetinde de önemli bir faktördür (17).
Örneğin, şiddetli COVID-19 vakaları olan hastaların çok sayıda sitokin, özellikle de interlökin-1 (IL-1) ve interlökin-6 (IL-6) salgıladığı gösterilmiştir (18).
D vitamini eksikliği düşük bağışıklık ile ilişkilendirildiği için stokin fırtınasını arttırabilir.
Bu nedenle araştırmacılar, D vitamini eksikliğinin ciddi COVID-19 komplikasyonları riskini artırabileceğini ve ayrıca D vitamini desteğinin COVID-19 hastalarında sitokin fırtınaları ve kontrolsüz iltihaplanma ile ilgili komplikasyonları azaltabileceğini varsaymaktadır (19, 20).
COVID-19 hastalarında D vitamini desteğinin etkilerini araştıran çok sayıda klinik çalışma bulunmaktadır (19, 21).
Bu alandaki araştırmalar devam etse de, tek başına D vitamini almanın sizi COVID-19 geliştirmekten koruyamayacağını anlamak önemlidir.
Bununla birlikte, D vitamini eksikliği, bağışıklık fonksiyonuna zarar vererek genel enfeksiyonlara ve hastalıklara yatkınlığınızı artırabilir.
Başta COVID-19 ile ilgili daha ciddi komplikasyonlar geliştirme riski en yüksek olan yaşlı bireyler olmak üzere birçok insanın D vitamini eksikliği olduğu düşünüldüğünde bu durum daha da kaygılandırıcıdır (22).
Doktorunuzun bu önemli besin maddesinde eksikliğiniz olup olmadığını belirlemek için D vitamini seviyenizi test etmesi iyi bir fikirdir.
Sonuç
D vitamini, bağışıklık sisteminizin sağlığını geliştirmek de dahil olmak üzere vücudunuzda birçok önemli rol oynar.
Bilimsel araştırmalar, D vitamini takviyesinin, özellikle vitamin eksikliği olanlar arasında solunum yolu enfeksiyonlarına karşı koruma sağlayabileceğini göstermektedir.
Yine de, D vitamini dahil herhangi bir takviye almanın, koronavirüse yakalanmanın bir sonucu olarak COVID-19 geliştirme riskinizi azalttığına dair hiçbir kanıt bulunmadığını unutmayın.
Genel bağışıklık tepkinizi geliştirmek için D vitamini takviyesi almakla ilgileniyorsanız, doğru kullanımı ve dozajı hakkında doktorunuza danışın.
Farklı hastalıklar hakkında bilgi sahibi olmak için tıklayın.
Bir yanıt bırakın