İnsanlar hasta olduklarında veya ortada hiç bir şey yokken öksürdüklerinde ”neden öksürüyorum” diye sorarlar. Öksürük, birçok sebepten ve hastalıktan kaynaklanıyor olabilir.
Öksürük Nedir?
Öksürük, boğazınızı mukustan veya yabancı maddelerden temizleyen yaygın bir refleks eylemidir. Herkes zaman zaman boğazını temizlemek için öksürürken, bazı durumlar daha sık öksürüğe neden olabilir. Neden öksürüyorum diye sormanıza gerek kalmadan kasıtlı olarak öksürerek boğazınızı temizleyebilirsiniz.
Üç haftadan kısa süren bir öksürük, akut bir öksürüktür. Çoğu öksürük iki hafta içinde geçer veya en azından önemli ölçüde iyileşir.
Öksürüğünüz üç ila sekiz hafta sürerse ve bu sürenin sonunda düzelirse, subakut öksürük olarak kabul edilir. Sekiz haftadan uzun süren inatçı bir öksürük ise “kronik öksürüktür”.
Kanlı öksürürseniz” veya “havlamaya benzer” bir öksürüğünüz varsa bir doktora görünmelisiniz. Ayrıca öksürüğünüz birkaç hafta içinde düzelmediyse yine doktorunuz ile iletişime geçmelisiniz, çünkü bu daha ciddi bir durumu gösterebilir.
Öksürüğe Ne Neden Olur?
Öksürük, hem geçici hem de kalıcı olmak üzere çeşitli koşullardan kaynaklanabilir.
Boğaz temizliği
Öksürmek, “boğazınızı temizlemenin” standart bir yoludur. Solunum yollarınız mukus, duman veya toz gibi yabancı parçacıklarla tıkandığında öksürük, parçacıkları temizlemeye ve nefes almayı kolaylaştırmaya çalışan bir refleks reaksiyondur.
Genellikle, bu tür öksürük nispeten seyrektir, ancak duman gibi tahriş edici maddelere maruz kaldıkça öksürük artacaktır.
Virüsler ve bakteriler
Bir öksürüğün en yaygın nedeni, soğuk algınlığı veya grip gibi bir “solunum yolu enfeksiyonudur”.
Solunum yolu enfeksiyonlarına genellikle bir virüs neden olur ve birkaç günden bir haftaya kadar sürebilir. Gripten kaynaklanan enfeksiyonların temizlenmesi biraz daha uzun sürebilir ve bazen antibiyotik gerektirebilir.
Sigara içmek
Sigara içmek, öksürüğün yaygın bir nedenidir. Sigaranın neden olduğuöksürük, neredeyse her zaman kendine özgü bir sesi vardır ve kronik bir öksürüktür. Genellikle “sigara öksürüğü” olarak bilinir.
Astım
Küçük çocuklarda öksürüğün yayın nedenlerinden biri “astım” dır. Tipik olarak, astımlı öksürük “hışırtı” gibidir ve bu da tanımlanmasını kolaylaştırır.
Şiddetli astım öksürükleri bir tür solunum cihazı kullanılarak tedavi edilmelidir. Çocukların büyüdükçe astımdan kurtulmaları mümkündür.
İlaçlar
Bazı ilaçlar öksürüğe neden olur, ancak bu genellikle nadir görülen bir yan etkidir. Yaygın olarak yüksek tansiyon ve kalp rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanılan “anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörleri” öksürüğe neden olabilir.
En yaygın olanlardan ikisi:
- Zestril (lisinopril)
- Vasotek (enalapril)
İlaç kesildiğinde öksürük durur.
Diğer durumlar
Öksürüğe neden olabilecek diğer durumlar şunlardır:
- ses tellerinde hasar
- geniz akıntısı
- “Pnömoni”, “boğmaca” ve “krup” gibi “bakteriyel enfeksiyonlar”
- “” Pulmoner emboli “ve” kalp yetmezliği “gibi ciddi durumlar
Kronik öksürüğe neden olabilecek diğer bir yaygın durum gastroözofageal reflü hastalığıdır (GERD). Bu durumda mide içeriği yemek borusuna geri akar. Bu geri akış, trakeadaki bir refleksi uyararak kişinin öksürmesine neden olur.
Öksürük Ne Zaman Acil Bir Durumdur?
Çoğu öksürük iki hafta içinde geçer veya en azından önemli ölçüde iyileşir. Neden öksürüyorum diye endişelenmenize gerek yoktur. Bu süre içinde düzelmeyen bir öksürüğünüz varsa, daha ciddi bir sorunun belirtisi olabileceğinden bir doktora görünmelisiniz.
Ek semptomlar gelişirse, mümkün olan en kısa sürede doktorunuzla iletişime geçin. Dikkat edilmesi gereken belirtiler şunları içerir:
- ateş
- göğüs ağrısı
- baş ağrıları
- boğulma hissi
- bilinç bulanıklığı
“Kan öksürmek” veya nefes almakta güçlük çekmek, acil tıbbi yardım gerektirir.
Öksürük Nasıl Tedavi Edilir?
Nedenine bağlı olarak öksürük çeşitli şekillerde tedavi edilebilir. Sağlıklı yetişkinler için çoğu tedavi kişisel bakımı içerir.
Evde uygulanabilecek tedaviler
Virüsten kaynaklanan öksürük antibiyotiklerle tedavi edilemez. Bununla birlikte, aşağıdaki şekillerde rahatlatabilirsiniz:
- Bol su içerek hidrasyon yaratın.
- Uyurken ekstra yastıklarla başınızı kaldırın.
- Boğazını rahatlatmak için öksürük damlaları/şurupları kullan.
- Mukusu gidermek ve boğazınızı rahatlatmak için düzenli olarak “ılık tuzlu su” ile gargara yapın.
- Duman ve toz dahil olmak üzere tahriş edici maddelerden kaçının.
- Öksürüğünüzü hafifletmek ve hava yolunuzu temizlemek için sıcak çaya bal veya zencefil ekleyin.
- Burnunuzu açmak ve nefes almayı kolaylaştırmak için “burun tıkanıklığı giderici spreyler” kullanın.
Bu yöntemler ile neden öksürüyorum gibi bir derdiniz kalmayabilir.
Tıbbi tedavi
Genelde tıbbi bakım, doktorunuzun boğazınızdan aşağı bakmasını, öksürüğünüzü dinlemesini ve diğer semptomları sormasını içerir.
Öksürüğünüz bakterilerden kaynaklanıyorsa, doktorunuz oral antibiyotik yazacaktır. Öksürüğü tamamen iyileştirmek için genellikle bir hafta boyunca ilacı almanız gerekebilir. Ayrıca balgam söktürücü öksürük şurupları veya kodein içeren öksürük kesici ilaçlar da yazabilirler.
Doktorunuz öksürüğünüz için bir neden bulamazsa ek testler isteyebilir. Bu testlere şunlar dahildir:
- akciğerlerinizin temiz olup olmadığını değerlendirmek için bir “göğüs röntgeni”
- alerjik bir tepkiden şüpheleniyorlarsa kan ve cilt testleri
- Bakteri veya “tüberküloz” belirtileri için “balgam veya mukus analizi”
Kalp sorunlarının tek semptomunun öksürük olması çok nadirdir, ancak doktor kalbinizin düzgün çalıştığından ve öksürüğe neden olmadığından emin olmak için bir ekokardiyogram isteyebilir.
Daha zor durumlar ek testler gerektirebilir:
- Bilgisayarlı tomografi (CT) Bilgisayarlı tomografi (CT) hava yolları ve göğsün daha derinlemesine bir görünümünü sunar. Öksürüğün nedenini belirlerken faydalı olabilir.
- Özofagus pH monitörizasyonu CT taraması nedeni göstermezse, doktorunuz sizi bir gastrointestinal uzmana veya akciğer uzmanına yönlendirebilir. Bu uzmanların kullanabileceği testlerden biri, özofageal pH monitörizasyonudur.
Önceki tedavilerin mümkün olmadığı veya başarılı olma ihtimalinin son derece düşük olduğu veya öksürüğün müdahale edilmeden geçmesinin beklendiği durumlarda, doktorlar öksürük kesici ilaç yazabilirler.
Öksürük Tedavi Edilmezse Sonuç Ne olur?
Çoğu durumda, öksürük başlangıcından sonra bir veya iki hafta içinde doğal olarak kaybolur. Öksürük tipik olarak herhangi bir uzun süreli hasara veya semptomlara neden olmaz. Bu yüzden neden öksürüyorum diye içerleyip, dert etmeye aslında pek gerek yoktur.
Bazı durumlarda şiddetli öksürük, aşağıdakiler gibi geçici komplikasyonlara neden olabilir:
- yorgunluk
- sersemlik
- baş ağrıları
- kaburga çatlaması
Bunlar çok nadirdir ve normalde öksürük ortadan kalktığında kaybolurlar.
Daha ciddi bir durumun belirtisi olan bir öksürüğün kendi kendine geçmesi olası değildir. Tedavi edilmezse, durum kötüleşebilir ve başka semptomlara neden olabilir.
Öksürüğü Önlemek İçin Hangi Tedbirler Alınabilir?
Hava yollarını temizlemek için seyrek öksürük gerekli olsa da, diğer öksürük türlerini önlemenin yolları vardır.
Sigara içmekten kaçının.
Sigara, kronik öksürüğün yaygın bir sebebidir. Sigara içen kişinin öksürüğünü iyileştirmek çok zor olabilir.
Çeşitli cihazlardan destek ağlarına kadar “sigarayı bırakmanıza” yardımcı olacak çok çeşitli yöntemler vardır. Sigarayı bıraktıktan sonra, soğuk algınlığı ya da kronik öksürük yaşama olasılığınız çok daha düşük olacaktır.
Beslenme değişiklikleri
2004’te yapılan daha eski bir araştırma, meyve, lif ve flavonoid bakımından zengin diyetleri yiyen kişilerin öksürük gibi kronik solunum semptomları yaşama olasılığının daha düşük olduğunu buldu.
Beslenmenizi düzene sokma konusunda yardıma ihtiyacınız var ise, Healthylation uzman diyetisyenleri ile yanınızda!
Tıbbi durumlar
Mümkünse, mikroplarla temastan kaçınmak için “bronşit” gibi bulaşıcı bir hastalığı olan bireyler ile temastan kaçınmalısınız. Böylece, neden öksürüyorum gibi bir derdiniz olmaz.
Ellerinizi sık sık yıkamalı ve mutfak eşyaları, havlular veya yastıklarınızı diğer insanlar ile paylaşmamaya özen gösterbilirsiniz.
Astım gibi öksürük geliştirme şansınızı artıran mevcut tıbbi durumlarınız varsa, farklı tedavi stratejileri hakkında doktorunuza danışın. Böylece, öksürüğünüzün kaybolduğunu veya çok daha seyrek hale geldiğini fark edebilirsiniz.
Bir yanıt bırakın