Günümüz dünyasında 7’den 70’e bilgisayar, konsol ve mobil oyunlar çok popülerdir. Yetişkinlerde oyun bağımlılığı, çocuklara nazaran çok daha problemli olabilmektedir. Azalan sosyal hayat, uzun süre oturmak ve hareketsiz yaşam gibi kötü sonuçlar doğurabilir.
Dünya Sağlık Örgütü, sınıflandırılmış hastalıklar listesinde “oyun bağımlılığını” tanımlamıştır. Oyun bağımlılığının ciddiyeti konusunda ise tartışmalar devam etmektedir.
Keyifli vakit geçirmek için oyun oynamak ne zaman bir bağımlılığa dönüşür?
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), “11. Uluslararası Hastalık Sınıflandırması (ICD)” nda “oyun bağımlılığı”nı tanımlayarak bu soruyu yanıtlamak için adımlar atmıştır. (1).
Oyun bağımlılığı, DSÖ’nün bağımlılık yapıcı davranışlar kategorisine girer ve üç ana bileşenle karakterize edilir.
Birincisi, oyun oynamayı bırakamamak. Örneğin, oynanılan sıklık ve süre.
İkincisi, oyun oynamaya diğer ilgi ve sorumluluklardan daha fazla öncelik vermek.
Son olarak, davranışsal, sosyal, mesleki veya aile hayatına verilen zarar dahil olmak üzere olumsuz sonuçlara rağmen devam eden veya artan oyun oynama isteği.
DSÖ yetkilileri, oyun bağımlılığı teşhisinin konulabilmesi için semptomların uzun süreli (en az 12 ay) olması gerektiğini söylüyor.
DSÖ Madde Bağımlılığı Yönetimi koordinatörü Dr. Vladimir Poznyak, biyolojik savunmasızlık da dahil olmak üzere farklı nedenlerle bu tür bir durumu geliştirebilen normal oyuncuların çok küçük bir kısmından bahsediyoruz.
‘’Milyonlarca oyun oynayan insan var, herkes buna dahil değil. Her oyun oynayan bireyi böyle kıyaslamak kesinlikle yanlıştır. Oyun bağımlılığı çok daha farklıdır’’, demiştir.
Depresyonun Bilimsel Açıklaması – Depresyon Hakkında Her Şey
Bilgisayar Oyunları ve Kumar İlişkisi
Video oyunları endüstrisi üzerine yapılan bir duyuru, hem tüketicilerin hem de hükümetlerin ilgisini bu yöne doğru çekti.
Geçtiğimiz yıllarda oyun içi satılan ganimet kutularını (oyun içi para ile satılan şans unsuruna sahip ürünler) çevreleyen büyük bir olay, oyuncuların öfkesini çekti ve politikacılar bu uygulamayı kumara benzetti.
Geleneksel kumar ve “ganimet kutusu” sistemleri arasındaki ayrım geçtiğimiz yıllarda sık sık gündeme gelmiştir. Birleşik Krallık’taki bir komisyon geçen yıl ”ganimet kutularının” mevcut kumar yasalarının kapsamına girmediğini belirledi, ancak bu konu gözden geçirilmeye devam ediyor.
Dr. Poznyak, Uluslararası Hastalık Sınıflandırması içinde tanımlanan kumarla oyun oynama arasında örtüşme olduğunu kabul etmiştir.
Dr. Poznyak, ‘’Genellikle bu ikili birbirleriyle ilişkilidirler. Kumar, oyun oynama unsurlarına ve oyun, kumar unsurlarına sahiptir, demiştir’’.
Aynı zamanda, Dr. Poznyak oyunlar önemli derecede farklar da içerdiğini belirtmiştir. Oyunlar kendi benzersiz davranışlarını, ödüllerini ve sorunlarını sunar.
Yani, “ganimet kutuları” gibi kumar unsurları oyunlarda yer almasa bile, oyun bağımlılığı potansiyeli yine de devam edecektir.
Oyun Bağımlılığının Sınıflandırılması
DSÖ’nün oyun bozukluğunu sınıflandırması büyük bir şeydir. Oyun bağımlılığına çözüm getirecek tedavilerin de sınıflandırılması gerekir.
Bu bozukluğa sahip insanlar için potansiyel olarak çözüm – tedavi seçenekleri ve hizmetler sunulması demektir. Aynı zamanda ulusal ve yerel hükümetlere, büyük bir sağlık kuruluşu tarafından ciddi olarak değerlendirildiğinin sinyalini verir. Kısaca, oyun bağımlılığı tedavisi olan bir bozukluk gibi görülmeye başlanmıştır.
Oyunu bağımlılığı sorunu son 30 yılda her zaman ebeveynler tarafından gündeme getirilmiştir.
Nadiren de olsa, insanlar video oyunları oynarken ölüyorlar. Bazen uzun saatler hiç başından kalkmıyor, bazense günlerce oynamaya devam ediyorlar.
2015 yılında, bir internet kafede Tayvanlı bir adam 3 gün aralıksız oyun oynama sonucu kalp durmasından ötürü ölmüştür.
Geçtiğimiz yıllarda, popüler bir video oyun yayıncısı bir oyunu 24 saat aralıksız canlı yayında sunmaya çalışırken ölmüştür.
Bunun gibi çarpıcı olaylar, video oyunu bağımlılığı veya oyun bozukluğunun göstergesi olabilir veya olmayabilir, ancak yine de, uzun süre boyunca uygulandığında oyun oynama profilini riskli bir aktivite olarak yükseltmişlerdir.
2013 yılında, “Amerikan Psikiyatri Birliği (APA)” tarafından yazılan kitapta (DSM-5) “internet oyun bağımlılığının araştırılması gereken bir durum olarak sınıflandırmıştır. Böyle bir sınıflandırma, bağımlılığın APA tarafından resmi olarak tanınmadığı, ancak daha fazla araştırmayı gerektirdiği anlamına gelir.
Poznyak, “O zaman kesin bir karar verecek kadar güçlü kanıtlarımız yoktu. 2013 yılına kadar var olan tüm kanıtları ve yeni kanıtları da göz önünde bulundurduk… Uzmanlarımız şu anda oyun bozukluğunu bağımlılık yapıcı davranışlardan kaynaklanan bozukluklar şemsiyesi altına dahil etmek için yeterli kanıta sahip olduğumuz sonucuna vardılar” demiştir.
Oyun Bağımlılığı Nasıl Bırakılır?
Oyun bağımlılığı bozukluğu çok yeni bir sorun olsa da, bundan kurtulmak için yapılabilecek bazı küçük ipuçları da vardır.
- Oyun oynarken harcanan süreye bir sınır koymak
- Diğer fiziksel hobi ve uğraşlara yönelmek
- Spor salonuna gitmek veya evde spor yapmak
- Yeterli süre boyunca kullanıldıktan sonra cihazları tamamen kapatmak ve göz önünden kaldırmak
Oyun bağımlılığından kurtulma bu 4 madde ile kesin gerçekleşir diyemesek de, büyük ölçüde yardımı dokunabilir. Oyun bağımlılığına çözüm bulmaya çalışmak yerine bir uzman ile görüşmek her zaman daha avantajlı olacaktır.
Tepkiler ve Tartışmalar Karışık Sonuçlar Veriyor
DSÖ’nün duyurusundan bu yana, “oyun bağımlılığı bozukluğu’’na karşı tepkiler karışık.
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki bir video oyunları ticaret birliği olan ‘Entertainment Software Association’, şu açıklamayı yayınlamıştır (2):
“Dünya Sağlık Örgütü, objektif araştırmaların video oyunlarının bağımlılık yapmadığını kanıtladığını biliyor. Oyunların üzerine bu resmi hastalık etiketini koymak, tıp camiasının tüm dikkatini hak eden depresyon ve sosyal anksiyete bozukluğu gibi gerçek akıl sağlığı sorunlarını pervasızca önemsizleştiriyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün bu konudaki yönünü değiştirmesini şiddetle tavsiye ediyoruz. “
BBC’de yayınlanan bir makalede, bir teknoloji bağımlılığı uzmanı olan Dr. Richard Graham, oyun bağımlılığının tanınmasını memnuniyetle karşıladı (3). Bununla birlikte, çocukların sadece hevesli oyuncular olabileceğini ve bu sınıflandırmanın ebeveynlerin kafasını karıştırabileceği konusunda da uyardı .
Dr.Poznyak, DSÖ bu duyurusuna karşılık verilen tepkinin farkında, ancak bunun oyun bağımlılığının gerçekte ne olduğunun yanlış anlaşılmasından kaynaklandığını düşünmektedir.
“Oyun oynamak artık milyonlar için normal bir davranış” demiştir. “Çok yoğun oyun oynama davranışı bile,” bir bireyin oyun bağımlılığı olduğu anlamına gelmez.
“Herkes zaman zaman depresif bir ruh hali yaşar, değil mi? Ancak depresif ruh hali yaşayan herkesin depresif bozukluktan müzdarip olduğunu söylemiyoruz. Aynı şey oyun bağımlılığı bozukluğu için de geçerli ”demiştir.
Başka hastalık ve rahatsızlıklar hakkında yeni şeyler öğrenmek için tıklayın.
Bir yanıt bırakın