Depresyonun Bilimsel Açıklaması – Depresyon Hakkında Her Şey

Depresyon nedir?

Depresyonun bilimsel açıklaması, ruh hali bozukluğu olarak tanımlanır. Bu kişinin günlük aktivitelerine müdahale eden sinir, kaybolmuşluk, üzüntü gibi duygular olarak tanımlanabilir.

Aynı zamanda da oldukça yaygındır. Hastalık Kontrol Merkezi (HKM) 20 yaş ve üstü Amerikalı yetişkinlerin %8.1’inin 2013’ten 2016’ya kadar herhangi bir 2 haftalık dönemde depresyon geçirdiğini tahmin ediyor.

Kişiler farklı yollarda depresyon deneyimi yaşar. Günlük işlerinize müdahale ederek zaman kaybına ve daha düşük üretkenliğe neden olabilir. Ayrıca ilişkilerinizi ve bazı kronik sağlık sorunlarınızı etkileyebilir.

Depresyon sırasında bu rahatsızlıkları daha kötü geçirirsiniz:

• eklem ağrıları
• astım
• kalp-damar hastalığı
• kanser
• diyabet
• obezite

Bazen üzgün hissetmenin hayatın normal bir parçası olduğunu farketmek önemlidir. Üzücü ve can sıkıcı olaylar herkesin başına gelebilir. Ancak, eğer düzenli aralıklarla üzgün ve umutsuz hissediyorsanız depresyonla bir ilişkiniz olabilir.

Depresyonun uygun bir tedavi olmadan daha da kötüleşebilecek ciddi bir sağlık durumu olduğu düşünülür. Tedavi arayanlar genellikle birkaç hafta içinde semptomlarında iyileşme görürler.

Karşınızda depresyonun bilimsel açıklaması ve depresyon hakkında her şey.

Semptomlar

Depresyon, sürekli bir üzüntü veya keyifsiz hissetmekten daha fazlası olabilir.

Ağır depresyon çeşitli semptomlara sebep olabilir. Bazıları ruh halinizi, diğerleri ise vücudunuzu etkiler. Semptomlar sürekli devam da edebilir, gelip gidici de olabilir.

Depresyon semptomları erkekler, kadınlar ve çocuklarda farklı bir şekilde deneyimlenebilir.

Erkeklerde görülen semptomlar şunlarla ilişkilendirilir:

• öfke, saldırganlık, asabiyet, huzursuzluk, tedirginlik olarak ruh halleri
• kendini boşlukta hissetme, üzüntü, umutsuzluk gibi duyusal durumlar
• ilgi kaybı, sevdiği aktiviteleri yaparken artık tatmin olmama, kolayca yorgun hissetme, intihar düşüncesi, aşırı içki tüketimi, uyuşturucu madde kullanma, yüksek riskli aktivitelerin çekici gelmesi gibi davranışlar
• cinsel isteklerin azalması, cinsel performansızlık gibi
• konsantre olamama, işleri tamamlamada zorlanma, iletişim sırasında cevaplarda gecikme gibi bilişsel yetenekler
• uykusuzluk, huzursuz uyku, aşırı uyku hali, gece boyu uyumama gibi uyku düzeni
• yorgunluk, ağrı, baş ağrısı, sindirim problemleri gibi fiziksel durumlar

Kadınlarda görülen semptomlar şunlarla ilişkilendirilebilir:

• asabiyet gibi ruh hali
• üzgün ve boşlukta hissetme, huzursuzluk ya da umutsuzluk gibi duygusal durumlar
• aktivite yapma isteğinin kaybolması, sosyalleşmeden kendini geri çekme, intihar düşüncesi gibi davranışlar
• daha yavaş düşünme ve konuşma gibi bilişsel yetenekler
• gece boyu uyumakta zorluk, erkenden uyanma, aşırı uyku gibi uyku düzeni
• enerji düşüklüğü, aşırı yorgunluk, iştah değişimi, kilo değişimi, ağrı sızı, baş ağrısı krampların artması gibi fiziksel durumlar

Çocuklarda görülen semptomlar şunlarla ilişkilendirilebilir:

• asabiyet, sinir, ruh hali değişimi, ağlama gibi ruh halleri
• ümitsizlik, ağlama, ağır üzüntü gibi duygusal durumlar Ve beceriksiz olma hissi (Örneğin, ‹hiçbir şeyi doğru düzgün yapamıyorum›)
• okulda yaşanılan sıkıntılar ya da okula gitmeyi reddetme, arkadaşlıklardan kaçınma, ölümü ve intiharı düşünme gibi davranışlar
• konstantre olmada zorlanma, okul performanslarını reddetme, notların değişmesi gibi bilişsel yetenekler
• uyumada zorluk ya da aşırı uyku gibi uyku düzeni
• enerji kaybı, sindirim problemleri, iştah değişimi, kilo alımı ya da kilo kaybı gibi fiziksel durumlar

Semptomlar aklınızdakinden daha fazlası olabilir.

Sebepler

Depresyonun bilimsel açıklaması ve sebepleri şöyledir:

Birçok depresyon sebebi vardır. Biyolojik ve koşullara bağlı olarak değişebilirler.

Yaygın sebepler şunlardır:

• Aile. Eğer ailenizde depresyon ya da başka bir ruh hali bozukluğu yaşayan varsa depresyon riskiniz daha yüksektir.
• Erken Çocukluk dönemi Travması. Bazı olaylar sizin korku ya da stresli durumlarda gösterdiğiniz bedensel tepkileri etkiler.
• Beyin yapısı. Eğer beyninizin ön lobu az çalışıyorsa, bu durum depresyon riski oluşturur. Bununla birlikte, bilim insanları depresif semptomların başlangıcından sonra ya da öncesinde olanları bilmez.
• Sağlık durumu. Kronik rahatsızlıklar, uyuyamama, kronik ağrı ya da dikkat etksikliği-hiperaktivite bozukluğu gibi belli durumlar sizi yüksek risk durumunda bulundurabilir.
• Uyuşturucu kullanımı. Alkol ya da uyuşturucu geçmişiniz sizin risk durumunuzu etkileyebilir.

Madde kullananların yaklaşık %21’i de depresyon geçirir.  Bu sebeplere ek olarak depresyonun diğer risk faktörleri şunlardır:

• düşük özsaygı ya da kendinde kusur bulma
• ruh sağlığı özgeçmişi
• belirli ilaç kullanımı
• sevdiğin birini kaybetmek, ekonomik problemler ya da boşanma gibi stresli olaylar.

Bu durumu geliştiren ya da geliştirmeyen olarak birçok faktör depresyon hissini etkileyebilir.

Depresyon çoğu zaman zihinsel değil, fiziksel semptomlar da gösterir.

Bununla birlikte, birçok durumda sağlık uzmanları depresyona neyin sebep olduğunu belirleyemez.

7 Fiziksel Depresyon Belirtileri adlı yazımızı buradan okuyabilirsiniz.

Depresyon Testi

Depresyon teşhisi koymak için tek bir test yoktur. Ancak sağlık uzmanınız sizin psikolojik gelişiminize ve semptomlarınıza göre teşhis koyabilir.

Çoğu durumda, aşağıdakiler hakkında bir dizi soru sorarlar:

• ruh hali
• iştah
• uyku düzeni
• faaliyet düzeyi
• düşünceler

Çünkü depresyon diğer sağlık sorunlarıyla bağlantılı olabilir, sağlık uzmanınız kan tahlillerinizi isteyebilir ve sağlık muayenesine de yönlendirebilir. Bazen tiroid problemleri ya da D vitamini eksikliği depresyon semptomlarını tetikleyebilir.

Depresyon semptomlarını görmezden gelmeyin. Eğer ruh halinizde bir ilerleme olmuyorsa ya da daha kötüye gidiyorsa tıbbi yardım alın. Depresyon, komplikasyon ihtimali olan ciddi bir akıl sağlığı hastalığıdır.

Tedavi edilmezse komplikasyonlar şunları içerebilir:

• kilo alımı ya da kaybı
• fiziksel ağrı
• madde kullanma problemi
• panik atak
• ilişki problemleri
• sosyal izolasyon
• intihar düşüncesi
• kendi kendine zarar verme

Depresyon Türleri

Depresyon türleri, depresyonun bilimsel açıklaması için önemli bir konudur.

Depresyon, semptomların ciddiyetine bağlı olarak kategorilere ayrılabilir. Bazı insanlar hafif ve geçici ataklar yaşarken, diğerleri şiddetli ve devam eden depresif ataklar yaşar.

İki ana tür vardır: major depresif bozukluk ve kalıcı depresif bozukluk.

Major Depresif Bozukluk

Major depresif bozukluk daha şiddetli bir depresyon formudur. Kendi başlarına geçmeyen kalıcı üzüntü, umutsuzluk ve değersizlik duygularıyla nitelendirilmiştir.

Klinik depresyon teşhisi konulabilmesi için 2 haftalık bir süre içinde aşağıdaki semptomlardan 5 veya daha fazlasını yaşamalısınız:

• günün çoğunda depresif hissetme
• çoğu düzenli faaliyete ilgi kaybı
• ciddi kilo alımı ya da kaybı
• aşırı uyku ya da uyuyamama
• daha yavaş düşünce ve hareket
• yorgunluk ya da düşük enerji
• işe yaramaz ve suçlu hissetme
• konsantrasyon kaybı
• süregelen ölüm ya da intihar düşüncesi

Amerikan Psikiyatri Birliği’nin “belirleyiciler” olarak adlandırdığı major depresif bozukluğun farklı alt türleri vardır

Şunları içerir:

• atipik özellikler
• kaygı bozukluğu
• karma özellikler
• peripartum başlangıcı, hamilelik sırasında ya da doğum yaptıktan hemen sonra
• mevsimsel durumlar
• melankolik özellikler
• psikotik özellikler
• katatoni

Kalıcı depresif bozukluk

Kalıcı depresif bozukluk distimi olarak adlandırılırdı. Bu daha iyimserdir anca depresyonun kronik formudur.

Tanı konulabilmesi için semptomların en az 2 yıl sürmesi gerekir. Kalıcı depresif bozukluk hayatınızı major depresyondan daha çok etkiler çünkü bu daha uzun bir dönemdir.

Kalıcı depresif bozukluğu olanlarda şunlar yaygındır:

• günlük aktivitelere olan ilginin kaybolması
• umutsuz hissetme
• üretkenliğin azalması
• öz saygı eksikliği

Depresyon başarılı bir şekilde tedavi edilebilir, ancak tedavi planınıza bağlı kalmak önemlidir.

Tedavisi

Depresyon tedavisi, depresyonun bilimsel açıklaması yapılabilmesi için uygulanan tıbbi ve doğal teknikleri içerir.

Depresyonla yaşamak zor olabilir anca tedavi sayesinde yaşam kalitenizi geliştirebilirsiniz. Olası seçenekler için sağlık uzmanınınızla konuşun.

Semptomları tek bir tedavi şekli ile başarılı bir şekilde yönetebilirsiniz veya bir tedavi kombinasyonunun en iyi sonucu verdiğini görebilirsiniz.

Aşağıdakiler dahil olmak üzere tıbbi tedavileri ve yaşam tarzı terapilerini birleştirmek yaygındır:

İlaçlar

Sağlık uzmanınız reçete yazabilir:

• antidepresanlar
• kaygı
• antpsikotik ilaçlar

Depresyonu tedavi etmek için kullanılan her ilaç türünün faydaları ve olası riskleri vardır.

Psikoterapi

Bir terapist ile konuşmak negatif hislerinizle baş edebilmenize yardım edebilir. Grup terapi seansları ya da ailenizden yararlanabilirsiniz.

Işık terapisi

Beyaz ışığa maruz kalma ruh halinizi düzenlemenizde ve depresyon semptomplarınızın gelişmesinde yardımcı olabilir. Şu an mevsimsel durumlarda major depresif bozukluk olarak adlandırılan Mevsime bağlı duygusal rahatsızlıkta beyaz ışık terapisi kulllanımı oldukça yaygındır.

Alternatif terapiler

Sağlık uzmanınızdan akupunktur ya da meditasyon sağlamasını isteyin. St. John’s wort, SAMe, ve balık yağı gibi bazı bitkisel takviyeler depresyon tedavisinde kullanılır.

Takviye almadan önce sağlık uzmanınızla konuşun çünkü bazı takviyeler bazı ilaçlarla etkileşim içerisinde olabilir. Bazı takviyeler depresyonu kötüleştirebilir ya da ilaçların etkilerini azaltabilir.

Egzersiz yapmak

Haftanın 3-5 günü 30 dakika fiziksel aktivite yapmayı hedefleyin. Egzersiz vücudunuzun ruh halinizi geliştiren hormon olan endorfin üretiminizi arttırabilir.

Alkol ve uyuşturucu kullanmaktan kaçınmak

İçki ya da kullanım amacı dışında tüketilen haplar(uyuşturucu) sizi biraz daha iyi hissettirebilir. Ancak uzun vadede bu maddeler sizi depresyon ve anksiyete semptomparınızı daha da kötü etkiler.

Nasıl hayır diyececeğinizi öğrenin

Bunalmış hissetmek depresyon ve anksiyete semptomplatını daha da kötüleştirebilir. Ortam sınırlarınızın olması profesyonel ve kişisel hayatlarınızda daha iyi hissetmenize yardımcı olabilir.

Kendinize dikkat edin

Kendinize dikkat ederek depresyon semptomlarınızı geliştirebilirsiniz. Bu uyku, sağlıklı diyet negatif insanlardan kaçınmak ve keyifli aktivitelere katılmayı içerir.

Bazen depresyon ilaçlara karşılık vermez. Eğer semptomlarınızda bir değişiklik olmazsa sağlık uzmanınız size diğer tedavi seçenekleri önerebilir.

Bunlar, depresyonu tedavi etmek ve ruh halinizi iyileştirmek için elektrokonvülsif terapi (ECT) veya repetitif transkraniyal manyetik stimülasyon (rTMS) içerir.

Doğal Tedaviler

Geleneksel depresyon tedavisi, reçeteli ilaç ve danışmanlığın bir kombinasyonunu kullanır. Ancak aynı zamanda alternatif ya da tamamlayıcı tedavileri de deneyebilirsiniz

Bu doğal tedavilerin birçoğunda araştırmalar depresyon üzerindeki iyi ya da kötü etkilerini gösterdiğini unutmamak önemlidir.

Benzer şekilde, ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), Amerika Birleşik Devletleri’nde piyasada bulunan birçok besin takviyesini onaylamadığından, ürünleri güvenilir bir markadan satın aldığınızdan emin olmak istersiniz.

Tevadi planınız için takviye almadan önce sağlık uzmanınızla konuşun.

Takviyeler

Birçok takviyenin depresyon semptomlları üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu düşünülür.

Binbirdelik otu

Çalışmalar karışıktır anca bu doğal tedavi Avrupada antidepresan ilacı olarak kullanılır. ABD’de aynı onayı almadı.

S-adenosil L-metiyonin (SAMe)

Bu bileşiğin, muhtemelen depresyon semptomlarını hafiflettiği sınırlı çalışmalarda gösterilmiştir. Etkiler en iyi bi rtür geleneksel antidepresan olan seçici serotonin geri alım inhibitörleri(SSRI) kişilerde görüldü.

5-hidroksitriptofan (5-HTP)

5-HTP beyindeki serotonin seviyelerini artırabilir ve bu da semptomları hafifletebilir. Protein yapı taşı olan triptofanı tükettiğinizde vücudunuz bu kimyasalı üretir.

Omega-3 yağ asidi

Bu esas yağlar sinirsel gelişim olarak ve beyin sağlığı için önemlidir. Omega-3 takviyesi almanız depresyon semptomlarınızı daha az seviyeye indirmenize yardımcı olabilir.

Esas yağlar

Esas yağlar birçok durum için popüler bir doğal tedavilerdir ancak depresyona olan etkileri sınırlıdır.

Depresyondaki insanlar aşağıdaki doğal yağlarla semptomlarını dindirebilir:

• Yabani Zencefil Bu güçlü kokuyu solumak, beyninizdeki serotonin reseptörlerini harekete geçirebilir. Strese neden olan hormonların salınmasını yavaşlatabilir.
• Bergamot: Bu turunçgil esas yağının, ameliyat bekleyen hastalardaki kaygıyı azalttığı gösterilmiştir. Aynı fayda depresyonun bir sonucu olarak anksiyete yaşayan bireylere de yardımcı olabilir, ancak bu iddiayı destekleyecek bir araştırma yoktur.

Papatya veya gül yağı gibi diğer yağlar, solunduklarında sakinleştirici bir etkiye sahip olabilir. Kısa süreli kullanımda bu yağlar yararlı olabilir.

Vitaminler

Vitaminler bir çok bedensel işlev için önemlidir. Araştırmalar depresyon semptomları için kullanılacabilecek iki vitamin önerilir:

• B vitamini: B-12 ve B-6 vitaminlari beyin sağlığı için oldukça önemlidir. B vitamini seviyeniz düşük olduğu zaman depresyon riskiniz daha yüksektir.
• D vitamini: D vitamini bazen güneş ışığı vitamini olarak da adlandırılır çünkü bu vitamin bedeniniz güneşe maruz kaldığında da sağlanabilir ayrıca d vitamini beyin, kalp ve kemik sağlığı için önemlidir. Depresyonda olan insanlar genelde bu vitaminleri düşük olanlardır.

Otlar, takviyeler ve vitaminler depresyon semptomlarını kolaylaştırsa da klinik araştırmalarında etkilerini göstermezler.

Depresyonu Önlemek

Depresyon genellikle önlenebilir olarak görülmez. Sebebini belirtmek zordur, önlemek çok daha zordur.

Ancak depresif bir dönem yaşadıktan sonra, hangi yaşam tarzı değişikliklerinin ve tedavilerinin yardımcı olduğunu öğrenerek gelecekteki bir nöbeti önlemeye daha iyi hazır olabilirsiniz.

Aşağıdaki teknikler yardımcı olabilir:

• düzenli egzersiz
• iyi uyku
• koruma tedavileri
• stresi azaltma
• başkalarıyla olan ilişkileri sağlamlaştırma

Diğer teknikler ve fikirler de depresyonu önlemenize yardımcı olur. Depresyonun bilimsel açıklaması yapılabilir fakat önlemek ciddi efor ister.

Bipolar depresyon

Bipolar depresyon, kişi depresif bir dönem geçirdiğinde, belirli bipolar bozukluk türlerinde ortaya çıkar.

Bipolar bozukluğu olan kişiler ciddi ruh hali değişimleri yaşayabilirler. Örneğin bipolar 2’de, yüksek enerjili manik dönemlerden düşük enerjili depresif bölümlere kadar uzanır.

Bu durum bipolar bozukluğunuzun türüne bağlıdır. Bipolar 1 teşhisi depresyon değildir, manik atakların olmasıdır.

Bipolar bozukluğu olan kişilerin depresyon semptomları aşağıdaki gibidir:

• normal aktivitelerden zevk almama ya da ilgiyi kaybetme
• üzgün, endişeli, kaygılı ya da boşlukta hissetme
• bir şeyleri tamamlamak ya da onlarla uğraşmak için enerji olmaması
• hatırlamada zorluk çekme
• çok fazla uyumak ya da hiç uyuyamamama
• aşırı ya da az iştah durumundan kaynaklanan kilo alımı ya da kaybı
• ölümü ya da intiharı planlama

 Bipolar bozukluk tedavi edilirse, çoğu depresif dönemlerinde daha az şiddetli depresyon semptomları gösterecektir.

Depresyon ve Anksiyete

Depresyon ve anksiyete kişide aynı zamanda meydana gelebilir. Aslında araştırmalar, depresif bozukluğu olan kişilerin yüzde 70’inden fazlasının  da anksiyete belirtileri olduğunu göstermiştir.

Depresyon ve anksiyete, farklı şeylerden kaynaklandığı düşünülse de, aşağıdakileri içerebilen birkaç benzer semptom üretebilir:

• asabiyet
• hatırlama ve konsantrasyon güçlüğü
• uyku problemleri

Bu iki durum da bazı yaygın tedavileri paylaşır.

Anksiyete ve depresyon şunlarla tedavi edilebilir:

• terapi, bilişsel davranış terapisi gibi
• ilaç tedavisi
• alternatif terapiler, hipnoterapi

 Bu herhangi birinin veya her ikisinin semptomlarını yaşadığınızı düşünüyorsanız, sağlık uzmanınızla konuşmak için bir randevu alın. Onlarla birlikte anksiyete ve depresyonun bir arada var olan semptomlarını tanımlamak bunların nasıl tedavi edilebileceğini belirlemek için çalışabilirsiniz.

Depresyon ve Obsesif-Kompulsif Bozukluk

Obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) bir tür anksiyete bozukluğudur. Bunun sebepleri istenmeyen ve tekrar eden düşünceler, dürtüler ve korkulardır.

Bu korkular, takıntıların neden olduğu stresi azaltacağını umduğunuz tekrarlanan davranışları veya ritüelleri (zorlanmaları) gerçekleştirmenize neden olur.

OKB teşhisi konan kişiler sıklıkla kendilerini bir takıntı ve zorlama döngüsü içinde bulurlar. Eğer bu davranışlarınız varsa onlar yüzünden kendinizi yalnız hissedebilirsiniz. Bu arkadaşlarınızdan ve sosyal durumlardan uzaklaşmanıza neden olabilir ve bu da depresyon riskinizi artırabilir.

OKB’si olan birinin de depresyona sahip olması nadir değildir. OKB’si olan kişilerin yüzde 80’ini kadar majör depresyona sahiptir.

Bu ikili teşhis, çocuklar için de bir endişe kaynağıdır. İlk olarak genç yaşta gelişen kompulsif davranışları, onları alışılmadık hissettirebilir. Bu, arkadaşlardan uzaklaşmaya yol açabilir ve çocuğun depresyona yakalanma olasılığını artırabilir.

Psikoz Depresyon

Major depresyon teşhisi konan bazı kişilerde psikoz adı verilen başka bir zihinsel bozukluğun semptomları olabilir. Bu iki durum beraber olduğunda depresif psikoz olarak bilinir.

Depresif psikoz, insanların gerçek olmayan şeyleri görmesine, duymasına, inanmasına veya koklamasına neden olur. Bu durumdaki kişiler ayrıca üzüntü, umutsuzluk ve sinirlilik duyguları yaşayabilir.

İki koşulun kombinasyonu tehlikelidir. Bunun nedeni, depresif psikozu olan birinin intihar düşüncelerine veya alışılmadık riskler almasına neden olan düş yaşayabilmesidir.

Bu iki duruma neyin neden olduğu veya neden birlikte ortaya çıkabileceği belirsizdir, ancak tedavi semptomları başarılı bir şekilde hafifletebilir. Tedaviler arasında ilaçlar ve elektrokonvülsif terapi yer alır.

Risk faktörlerini ve olası nedenleri anlamak, erken belirtilerden haberdar olmanıza yardımcı olabilir.

Depresyon ve Alkol

Araştırmalar alkol kullanımı ve depresyon arasında bir bağlantı olduğunu bulmuştur. Depresyonda olan insanların çoğu alkol tüketmektedir.

Bir madde kullanım bozukluğu yaşayan 20,2 milyon ABD’li yetişkinin yaklaşık %40’ında görülen bir akıl hastalığı vardı.

2012 yılındaki çalışmaya göre %63.8 oranında alkol kullanımına bağlı depresyon yaşayan insan vardır.

Sürekli alkol içmek depresyonun semptomlarını daha da kötüleştirir ve depresyonu olan kişilerin alkolü kötüye kullanma veya ona bağımlı olma olasılığı daha yüksektir.

Depresyon İhtimali

Depresyon geçici ya da uzun süreli bir durum olabilir. Tedaviler her zaman depresyonunuzu tamamiyle bitirmez.

Ancak tedaviler genelde semptomlarınızı düzenler. Depresyon semptomlarını yönetmek, doğru ilaç ve tedavi kombinasyonunu bulmakla meydana gelir

Eğer bir tedavi işe yaramazsa sağlık uzmanınızla konuşun. Durumunuzu yönetmenize yardımcı olmak için daha iyi sonuç verebilecek farklı bir tedavi planı oluşturmanıza yardımcı olabilirler.

Sonuç

Bilinenin aksine depresyon çok sancılı ve kötü geçen bir süreç olabilir. Ciddi rahatsızlıklara kapı açabilir ya da etkisini pek göstermeden geçip gidebilir.

Tüm bunları iyice anlamak için depresyonun 7 fiziksel belirtisi adlı makalemizi okuyabilirsiniz.

Farklı hastalıklar hakkında bilgi sahibi olmak için tıklayın.