Spirulina, insanların sık sık duyduğu ancak bilmediği bir besin. Her gün yüzlerce insan spirulina nedir, spirulina faydaları nelerdir gibi soruların cevabını arıyor. Bu makale, spirulina ve etkilerini açıklıyor.
Spirulina, alglere mensup olup, içerdiği yüksek protein, B grubu vitaminleri ve antioksidanlar sebebiyle dünyada en çok takviye olarak kullanılan besinlerden biridir. İçerdiği yüksek proteinden dolayı, vejetaryen ve vegan olarak beslenen kişilere sıklıkla tavsiye edilmektedir.
Aynı zamanda içerdiği antioksidan ve anti-inflamatuar etkileri ile, bağışıklık sistemini korur ve güçlü tutulmasını sağlar (1, 2, 3).
Spirulina, mavi-yeşil algler (Cyanobacteria) şubesine bulunmakta olup, fotosentez ile enerjisini gün ışığından elde etmektedir.
Spirulinanın kullanımı, Azteklere kadar uzanmaktadır. Aztekler, spirulinayı güç-verme, hastalıklara çare bulma gibi amaçlar için kullanmışlardır. Bir süreliğine kullanımı önem yetirmiş olsa da, NASA gibi şirketlerin astronotlarına besin takviyesi olarak kullanmasıyla günümüzde kullanımı gittikçe yaygınlaşmıştır (4).
1 yemek kaşığı spirulina tozu şunları içerir:
- Protein: 4 gram
- B1 Vitamini (tiamin): Günlük ihtiyacın %11’i
- B2 Vitamini (riboflavin): Günlük ihtiyacın %15’i
- B3 Vitamini (niasin): Günlük ihtiyacın %4’ü
- Bakır: Günlük ihtiyacın %21’i
- Demir: Günlük ihtiyacın %11’i
Spirulina Yararları Nelerdir?
Spirulina’nın yararları saymakla bitmiyor. Bunlardan çoğu, vücudun bağışıklık sistemini, kimyasal dengesini ve metabolizmasını korumaya yönelik. Bunlardan bazılarına örnek verecek olursak;
- Antioksidan etkisi
Vücudumuzdaki hücreler tarafından üretilen serbest radikaller, besin sindirimi ve hücrenin çevresine tepki olarak çıkan moleküllerdir. Bu radikaller, DNA başta olmak üzere, hücrelere zararlı oksidatif etkilere neden olabilir. Antioksidanlar, vücudun bu serbest radikallere karşı korunmasını sağlar.
- Kilo verme ve metabolizma hızlandırma
Spirulina, yüksek besin değerliği olan, düşük kalorili bir besin takviyesidir. Spirulinayı kullanan insanlarda, iştahın baskılandığı, kan şekerinin düştüğü ve metabolizmanın hızlandığı tespit edilmiştir. Bunların hepsi, kilo verme sürecine yardımcı olan sebeplerdir (5, 6).
- Alerjik semptomları azaltmak
Bazı alerjen maddeler, geniz yolunda ‘alerjik rinit’ denilen, alerjenlere karşı bir tepki olarak iltihap oluşturabilir. Spirulinanın, burun akıntısı, tıkanıklık, hapşırma gibi bu tepkilere karşı semptomları azaltabildiği görülmüştür, ancak kesin sonuçlar için daha çok araştırma yapılması gereklidir (7).
- Kan şekerini düzenlemek
Spirulina kullananlarla bir araştırma yapıldığında, tip 2 diyabeti olan insanlarda 12 haftalık spirulina kullanımı sürecinde, kan-lipid seviyesinde düşüş görülmüştür. 3 ay düzenli olarak spirulina tüketen hipertansiyon ve yüksek kilolu bireylerde, kan basıncının düştüğü de görülmüştür (8).
- Kolesterol seviyelerini düzenlemek
Spirulinanın, 2016 yılında yapılan bir çalışmaya göre, kötü kolesterol olarak adlandırdığımız LDL seviyelerini düşürdüğü, iyi kolesterol olan HDL seviyelerini yükselttiği görülmüştür. 2013 yılında her gün 1 gr spirulina takviyesi alan kişilerde, 3 aylık süreçte total kolesterol seviyelerinde düşüş görüldüğü fark edilmiştir.
- Kalp sağlığına yararlı
Spirulinanın, kalp sağlığına pozitif etkileri bulunmaktadır. Vücuttaki kolesterol seviyelerini azalttığı için, damar yollarının tıkanıklığını, oluşabilecek kalp hastalıkları, pıhtıdan doğabilecek felç risklerini ve kalpte oluşabilecek herhangi bir baskıyı önler.
- Ruh sağlığına yararlı
Spirulinanın, triptofan içerebileceğine dair teoriler bulunmaktadır. Triptofan, mutluluk hormonu olarak bilinen serotonin hormonunun üretimine katkı sağlayan amino asitlerden biridir. Serotonin hormonu, ruhsal sağlıkta önemli rol oynar ve eksikliğinde, depresyon ve aksiyete gibi sorunlar yol oluşabilir. Triptofan takviyesi almak, sağlıklı serotonin seviyelerinin korunmasını ve ruh sağlığına destek sağlar. Ancak sprulinanın ruh sağlığına tam etkilerini öğrenmek adına daha kapsamlı araştırmalar yapılmalıdır.
Spirulina’nın Zararları ve Yan Etkileri
Spirulina, besin değeri açısından yüksek olduğundan, kullanmaya başlamadan önce diyetisyene danışılmalıdır.
İçerdiği tuz miktarından dolayı, yüksek tansiyonu olan kişilere, ya da beslenmelerinde tuza dikkat etmek zorunda olan kişilere, kullanmadan önce doktorlarına danışmaları önerilmektedir.
Toplandığı alan, ağır metal ve bakteri açısından bol olabileceği için, toplandığı alan dikkate alınarak tüketilmelidir. Spirulina, hamilelikte kullanımı ile yeterince araştırma olmadığından dolayı, hamile bireylere, içerebileceği toksinler nedeniyle kullanımı önerilmemektedir.
Spirulina, bazı ilaçlarla etkileşime girip etkilerini azaltabilir. Şeker hastalığını tedavi etmek amaçlı kullanılan ilaç, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar, kan sulandırıcı ilaçlar ile kullanımı dikkate alınmalıdır.
Bu konularla ilgili endişeleri olanların, hekimlere danışıp kullanmaları tavsiye edilir.
Yazan: Aylin Ann Önay
Bir yanıt bırakın